معاملات به پنج دسته تقسیم مى شود:

  1 - معامله واجب :  و آن وقتى است که براى تحصیل مخارج زندگى هیچ راهى بجز معامله نداشته باشد در این صورت واجب است که شخص مخارج زندگى خود را از این راه به دست بیاورد.
2 - معامله حرام : و آن معاملاتى است که اسلام آنها را حرام دانسته است .مثل خرید و فروش ‍ چیزهاى نجس از قبیل مشروبات الکلى ، گوشت خوک و یا مردار و یا خون و مواد مخدر و غیره .
و یا خرید و فروش چیزهایى که از راه دزدى به دست آمده و یا چیزهائى که منافع حرام بدنبال دارد مثل ابزار قمار یا خرید و فروش کتابهائى که سبب گمراهى و انحراف مردم مى شود، بدیهى است همانطور که فروش بستنى فاسد و مسموم به مردم ، حرام است . فروش کتابها و فیلمها و نوارهاى مسموم و انحراف آمیز هم حرام است بلکه اینها از مواد غذایى مسموم ، بمراتب بدتر است ، زیرا مواد غذایى مسموم ، جسم را فاسد و خراب مى کند ولى کتابها و فیلمهاى مبتذل روح و روان انسانها را به انحراف مى کشاند و بدیهى است که انحرافات روحى و روانى به مراتب زیانبارتر از فساد جسمى است چون در مسمومیتهاى جسمى خداوند دستگاه گوارش ‍ را طورى آفریده که واکنش از خود نشان مى دهند و انسان با اسهال و یا استفراغ جسمى بهبودى چندان مشکل نیست ولى در بهبودى روانى و روحى بسیار مشکل وطاقت فرسا است .3 - معاملات مستحب :  معاملاتى است که براى توسعه زندگى خانواده و سود رسانى به سایر مسلمانان انجام مى پذیرد مثل زراعت و کشاورزى که هم به خانواده کمک مى شود وهم به دیگران
4 - معاملات مکروه :  و آن معاملاتى است که بتدریج موجب قساوت قلب و سنگدلى مى گردد و یا تمایل برانگیز نیست و توده مردم آنها را نمى پسندد.مثل کفن فروشى و یا معامله با افراد پست و فرومایه .
5 - معاملات مباح : و آن معاملاتى است که از طرف شرع دستور خاصى نرسیده است مثل فروش دو جنس با هم و گرفتن زیادى مانند این که یک من برنج را به دو من گندم بفروشد.