جنبش فرزندان وطن

  از دید ناظران جنبش فرزندان وطن یک تشکل سیاسى با گرایش هاى قومى در درجه ى نخست و ملى فلسطینى در درجه ى دوم است . این جنبش از به رسمیت شناختن دولت اسرائیل و شرکت در انتخابات پارلمانى که آن را بازى سیاسى مى نامد

 خوددارى کرده و خواهان یافتن راه حلى قومى عربى و ملى فلسطینى براى مساله ى فلسطین و مشکل ملت فلسطین مى باشد. آغاز تشکیل جنبش فرزندان وطن به اوایل دهه ى هفتاد بر مى گردد و مضاف بر نفوذ قومى در میان دانشجویان عرب شاغل به تحصیل در دانشگاه هاى اسرائیل ، در انتخابات شوراهاى محلى عربى در دهه ى هشتاد به موفقیت هاى قابل توجهى دست یافت . از اوایل دهه ى نود این جنبش ‍ شاهد تحولاتى فکرى و سیاسى بوده است . تغییر و تحولات در اوضاع کشورهاى عربى و دگرگونى هاى بنیادى در برنامه ى سازمان آزادیبخش ‍ فلسطین که به سیاست هاى صلح آمیز کنونى این سازمان منتج شد، علت این تحولات مى باشد. بسیارى بر این عقیده اند که جنبش فرزندان وطن ، ادامه ى طبیعى (یا وارث ) جنبش زمین است که در اواخر دهه ى پنجاه در مناطق عرب نشین پدید آمد و مقامات اسرائیل در نیمه ى دهه ى شصت فعالیت آن را ممنوع اعلام کردند.
جنبش فرزندان وطن به صورت یک تشکل کوچک در سال 1973 در شهر ام الفحم توسط وکیل مدافع ((توفیق کیوان )) و به منظور شرکت در انتخابات شوراهاى محلى که در آن سال انجام گرفت تشکیل شد.
این تشکل تازه بوجود آمده ضمن حمله ى شدید به مواضع و اقدامات سیاسى کمونیست ها و سران طوایف و بزرگان خاندان ، خود را جایگزین آنها مطرح کرد و توانست یک کرسى شوراى محلى را به دست آورد.
پیدایش این تشکل و موفقیت جزیى اش در انتخابات شوراهاى محلى ، هواداران گرایش هاى قومى را تشویق به ایجاد تشکل هاى مشابهى در بعضى روستاها مانند تشکل النهضه در الطیبه و تشکل الفجر در عاره و عرعره کرد. این تشکلات با یکدیگر ارتباط برقرار نمودند و ضمن تبادل راى و مشورت ، پشتیبانى خود را از یکدیگر اعلام داشتند و بعدها با یکدیگر متحد و یک جنبش سراسرى واحد به نام فرزندان وطن پایه گذارى کردند. موقعیت این جنبش در شوراهاى محلى به مرور مستحکم تر شده و در حالى که در انتخابات سال 1973 تنها یک نفر از این جنبش توانست به شوراهاى مزبور راه یابد، در انتخابات سال 1983 و سال 1989 به ترتیب 9 و 13 نفر توانستند آراء لازم براى راه یابى به این شوراها به دست آورند. اما بیش ترین موقعیت این جنبش در نیمه ى دوم دهه ى هشتاد و در میان دانشجویان عرب شاغل به تحصیل در دانشگاه هاى اسرائیل حاصل شد. در انتخابات دانشجویى که در سال 1989 برگزار شد، نامزدهاى جنبش ‍ فرزندان وطن به اتفاق متحدانشان ، به رقابت با کمونیست ها که انجمن هاى دانشجویى را در اختیار داشتند، پرداختند و توانستند بیش ترین کرسى هاى انجمن دانشجویان عرب را در دانشگاه عبرى شهر بیت المقدس و دانشگاه بن گوریون شهر النقب به دست آورند و در دانشگاه هاى تل آویو، حیفا والتخنیون حضورى قدرتمند داشته باشند. این جنبش هنوز هم عمده ى اعضایش را دانشگاهیان ، روشنفکران و دانش آموزان تشکیل مى دهند.
جنبش فرزندان وطن به لحاظ فکرى و سیاسى ، سه مرحله را پشت سرگذشته است . در اوایل مرحله ى نخست که از سال 1973 تا 1983 به درازا کشید، این جنبش تفکرى تبلور یافته یا خط سیاسى کاملا مشخصى نداشته و به حساب آوردن اقلیت فلسطینى در اسرائیل به عنوان بخش ‍ تفکیک ناپذیر ملت فلسطین و امت عرب ، نپذیرفتن واقعیتى به نام اسرائیل و مخالفت با برنامه ها و طرح هاى سیاسى راکح (یا حداش ) فصل مشترک همه ى طرح ها و موضع گیرى هاى سیاسى این جنبش را تشکیل مى داد. با نزدیک شدن پایان این مرحله ، جنبش فرزندان وطن ضمن مشخص نمودن هویت سیاسى اش به عنوان یکى از پشتوانه هاى حرکت ملى فلسطینى به رهبرى ساف ، اعلام کرد که هدف نهایى اش پایه گذارى جامعه اى دموکراتیک و لائیک در سرتاسر فلسطین است . نپذیرفتن تجمع یهودیان در فلسطین به عنوان یک ملت ، غیر قانونى دانستن دولت اسرائیل و درخواست از کشورهاى عربى براى تحریم آن و عدم مشارکت در انتخابات کنست از جمله دیدگاه هاى این جنبش در مرحله ى نخست بود. در دومین مرحله که از 1983 تا 1988 ادامه داشت ، جنبش فرزندان وطن دیدگاه هاى پیشین خود را حفظ کرد ولى جهت گیرى هایى واقعیت گرایانه در جناح اصلى این جنبش پدید آمد که نشانه هایش را در زمینه هاى مختلفى از جمله تلاش براى همکارى با حزب کمونیست (راکح یا حداش ) (به رغم مواضع این حزب که در راستاى پشتیبانى از مشروعیت دولت اسرائیل و ادغام اقلیت عرب در وضع موجود است ) و مطرح کردن شعار برابرى اعراب و یهود در اسرائیل در سال 1987؛ مى توان مشاهده کرد. همزمان با این توجهات تازه ، حرکت اسلامى و حزب لیست پیشرو براى صلح را مورد تهاجم شدید تبلیغاتى قرار داد. در مرحله ى سوم که از سال 1988 شروع شده است ، جنبش فرزندان وطن شاهد دگرگونى هایى فکرى و سیاسى بوده است ، که موارد ذیل از اهم و شاخص ترین این دگرگونى ها به شمار مى رود. پذیرش ایده ى ساف مبنى بر تشکیل دولتى مستقل براى فلسطینیان در مناطق اشغالى همراه با برقرارى روابطى مسالمت آمیز با اسرائیل ، گرایش به سمت پذیرش وضعیت موجود و مشارکت در شکل دهى رخدادهاى سیاسى . برخى ناظران پیش بینى مى کنند دیرى نخواهد پایید که موضع این جنبش نسبت به تحریم شرکت در انتخابات کنست تغییر یابد. البته این تغییر و تحول به معنى چشم پوشى از هدف نهایى جنبش که استقرار دولتى دموکراتیک و لائیک در فلسطین مى باشد نیست و تشکیل دولت فلسطین در مجاورت دولت اسرائیل از دید این جنبش هدفى مرحله اى و نه نهایى به شمار مى رود.
جنبش فرزندان وطن در سال 1990 از لحاظ سازمان ، ساختارى مشابه ساختار سازمان احزاب کمونیستى تصویب کرد. این ساختار متشکل است از:
1 - کنگره عالى عمومى که خط مشى و اهداف مرحله اى و نهایى جنبش را مشخص مى کند و هر سه سال و یا به درخواست کمیته ى مرکزى تشکیل جلسه مى دهد.
2 - کمیته مرکزى که عالى ترین ارگان تصمیم گیرى جنبش در فاصله ى انعقاد دو کنگره است . کمیته مرکزى از 17 عضو تشکیل مى شود که 12 نفر آنان را کنگره از میان اعضایش انتخاب مى کند، 5 عضو دیگر شامل : 3 نماینده از سه منطقه ى عرب نشین ، یک نماینده ى دانش آموزان و دانشجویان و یک نماینده ى زنان مى باشد.
3 - دفتر سیاسى انتخاباتى کمیته ى اجرایى که مسوولیت رسیدگى به امور و فعالیت هاى روزمره ى جنبش را بر عهده دارد. بنا به مرامنامه ى سال 1990، اصل ((دموکراسى مرکزى )) که در احزاب کمونیستى معمول است ، بر فعالیت هاى این جنبش حاکم است .