حزب اغودات اسرائیل

  اغودات اسرائیل (مجمع اسرائیل ) یک حزب سیاسى مذهبى مخالف صهیونیزم است که در سال 1912 در لهستان توسط عده اى از رهبران دینى سنتى وابسته به جناح ارتدکسى یهودیت از کشورهاى آلمان ، لتوانى ، مجارستان و لهستان تشکیل شد.

این رهبران در بسیارى موارد اختلافات اساسى و غیر اساسى با یکدیگر داشتند اما در مورد یک نکته اتفاق نظر داشتند و آن دشمنى با صهیونیزم به عنوان ایده ى جنبش و یک برنامه ى سیاسى و اجتماعى است .
ایده ى صهیونیزم که بر پایه ى عقاید ناسیونالیستى و لائیک (و آنچه که از اندیشه هاى لیبرالى ، سوسیالیستى با آن مخلوط شده است ) و دعوت از یهود براى پایان دادن به زیستن در به اصطلاح تبعید و مهاجرت به فلسطین و بنا نهادن دولت و جامعه اى امروزى در آن بر اساس اصولى تازه استوار است که از نظر حزب اغودات اسرائیل کفر و خروج از دین و تخریب مبانى روحى و مادى زندگى فرقه هاى گوناگون یهودى در سراسر دنیا و نافرمانى در برابر مشیت الهى به حساب مى آید از طرفى این حزب ضمن تمسک جستن به تورات و احکام دین یهود، آن را یگانه تنظیم کننده ى زندگى و رفتار فردى و گروهى یهودیان مى داند.
همچنین براى ارزش ها و شیوه هاى مرسوم زندگى و رفتارى یهودیان در جوامعى که در میان آنها به سر مى برند، احترام قائل بوده و آن را ارزشمند و معتبر مى شمارد. اغودت اسرائیل به منجى آخرالزمان عقیده دارد. طبق این عقیده نجات به اصطلاح ملت یهود (و بلکه سراسر عالم ) و بازگشت آن از ((تبعیدگاه )) به ((سرزمین مقدس )) و استقرار ((پادشاهى پروردگار)) روى روى زمین جز با ظهور منجى آخرالزمان (هرگاه خدا اراده کند) امکان پذیر نبوده و از دست جنبش صهیونیستى و یا هیچ کس دیگر، کارى ساخته نیست .
حزب اغودات اسرائیل از بدو تاسیس و مدت زیادى از دوران قیمومت انگلستان بر فلسطین ، با جنبش صهیونیستى خصومت داشت و به شدت با آن مقابله مى کرد و نیز با ایده ((وطن ملى یهود )) و ایجاد دولتى یهودى مخالف بود)) پیروان این حزب در فلسطین از ادغام در جامعه یهودیان مهاجر (که با حمایت و تشویق دولت قیمومت پاگرفته بود) خوددارى کردند و جدا از این جامعه و نهادهایش ، اعم از نهادهاى صهیونیستى یا دولتى ، زندگى کردند.
اما با گذشت زمان این دشمنى و خصومت کمتر شده و از نیمه دهه سوم نوعى تفاهم و همکارى بین احزاب اغودات اسرائیل (به ویژه جناح کارگرى اش موسوم به بوعالى اغودات اسرائیل ) و نهادهاى سیاسى و مهاجرپذیرى صهیونیستى پدید آمده است چنان که در آستانه اعلام تاسیس دولت اسرائیل در سال 1948، حزب اغودات اسرائیل از مخالفت با تشکیل یک دولت یهودى صرف نظر کرد و در شوراى موقت دولتى و نخستین کابینه ائتلافى و متعاقبا در انتخابات کنست و ((بازى )) حکومت و مخالفین شرکت نمود. البته صرف نظر کردن از مخالفت با تشکیل یک دولت یهودى و مشارکت در دستگاه حکومت به این معنى نیست که این حزب ، اسرائیل را به عنوان دولتى یهودى به رسمیت خواسته است از وضعیت موجود در جهت منافع مادى و روحى پیروان و هوادارنش استفاده کند. حزب اغودات اسرائیل هنوز نیز نه اسرائیل را (به عنوان یک دولت یهودى ) و نه پرچم ، سرود ملى ، بنیانگذاران و مناسبات ملى آن را به رسمیت نمى شناسد و با به سربازى رفتن محصلان مدارس دینى (یشیفها) و تدوین یک قانون اساسى بر اساس اصول لاییسم مخالف است . این حزب از سال 1952 و به رغم مشارکت در کابینه هاى ائتلافى متعدد رهبرى احزاب معراخ و لیکود، از پذیرش پست هاى وزارتى خوددارى نموده است .
اغودات اسرائیل در طول سالیان درازى که از عمرش مى گذرد، با چندین انشعاب روبرو شده است . نخستین آن در نیمه دهه سوم بود. در آن زمان گروهى از فرزندان ((ییشوف قدیم )) از حزب جدا شدند و تشکیلات مستقلى ایجاد کردند که بعدها به طورى کارتا (در زبان آرامى به معنى نگاهبان شهر) نامیده شده است در نیمه دهه چهل ، جنبش بوعالى اغودات اسرائیل (کارگران مجمع اسرائیل ) از تشکیلات کارگرى حزب اغودات اسرائیل منشعب شده و تشکیلات کارگرى جداگانه اى براى خود تاسیس ‍ کرد. همزمان با اعلام تاسیس اسرائیل ، این تشکیلات تقریبا به حزب مستقلى تبدیل شد. در سال 1984 نمایندگان یهودیان شرقى در اغودات اسرائیل ، از این حزب جدا شدند و حزب جدیدى به نام شاس تشکیل دادند. و سرانجام اندکى پیش از انتخابات سال 1988، پیروان و مریدان خاخام الیعازر مناحم شاخ ، رهبر عالى روحى یهودیان لتوانى الاصل ، به دستور او، از حزب اغودات اسرائیل منشعب شدند و حزب دیغل هتوراه را تشکیل دادند. در اواخر دهه هشتاد بوعالى اغودات اسرائیل در اغودات اسرائیل ادغام شد و دیگر حزبى به نام بوعالى اغودات اسرائیل وجود ندارد همچنین اندکى پیش از انتخابات سال 1992، دو حزب اغودات اسرائیل و دیغل هتوراه با یکدیگر ائتلاف کرده ، گروه انتخاباتى پارلمانى یهدوت هتوراه را به وجود آوردند. در زمینه فعالیتهاى سیاسى ، اغودات اسرائیل تلاشش را روى آن بخش از مسایل دینى و اجتماعى که بر ماهیت کلى دولت و شیوه زندگانى و منافع اتباعش تاثیر دارد، متمرکز مى کند و به مسایل خارجى و امنیت از جمله مساله مناطق اشغالى و موضوعات مترتب بر آن چندان اهمیت نمى دهد. در خصوص مناطق اشغالى ، این حزب در موضع گیرى هایش اغلب بسته به این که چقدر مى تواند از این طریق اهداف دینى اش را در کنست پیش ببرد و براى پیروان و نهادهاى آموزشى و اجتماعى اش منافع مادى به دست آورد، عمل مى کنند.
مواضع سیاسى حزب را مى توان به ترتیب زیر خلاصه کرد: قاطعیت و شدت عمل و شباهت زیاد با مواضع سیاسى احزاب هتحیا و مفدال ؛ عناصر با نفوذ حزب عمدتا شامل اعضاى بوعالى اغودات اسرائیل به رهبرى خاخام ابراهام نیردیغر و پیروان فرقه حسیدیه حباد(که الیعازر مزرامى نماینده آنها در حزب محسوب مى شود) با عقب نشینى حتى از یک وجب از به اصطلاح سرزمین اسرائیل مخالفت و بر ضرورت گسترش ‍ عملیات شهرک سازى در سراسر این سرزمین تاکید مى کنند. اما با توجه به اینکه دیدگاه کلى مذهبى حزب بر این که تاکید دارد که نجات به اصطلاح ملت یهود و گرد آمدن همه یهودیان در ((سرزمین مقدس )) تنها به دست ((منجى موعود )) انجام خواهد گرفت ، بسیارى از رهبران با نفوذ این حزب و در راس آنان خاخام الیعیزر شاخ در حال حاضر آمادگى دارند بخشى از به اصطلاح سرزمین اسرائیل را واگذار کنند، زیرا به عقیده این رهبران هیچ نشانه اى دال بر قریب الوقوع بودن عملیات نجات یاد شده مشاهده نمى شود.
در زمینه مسایل مذهبى ، حزب سعى مى کند قوانین را در جهت انسجام بیشتر با احکام دین یهود(بر حسب تفسیر یهودیان ارتدکسى از این احکام ) اصلاح کند. و در عرصه اجتماع مى کوشد سهم شبکه نهادهاى آموزشى ، اجتماعى و دینى وابسته به این حزب از بودجه دولت را افزایش دهد. در دهه هشتاد حزب اغودات اسرائیل با بهره گیرى از وضعیت تقریبا یکسان لیکود و کارگر و نیاز مبرم این دو حزب به استمالت و جلب رضایت احزاب مذهبى به منظور باقى ماندن در قدرت یا تصویب لوایح معینى در کنست ، توانست در هر دو زمینه (مذهبى و اجتماعى ) امتیازات مهمى به دست آورد که این امر احزاب لائیک و هوادارن آنها را به شدت خشمگین ساخت .
در حزب اغوادات اسرائیل ، تصمیمات مهم توسط شورایى بنام ((شوراى عالى علماى تورات )) اتخاذ مى گردد. شوراى مزبور مرکب از رؤ ساى مدارس مهم دینى (یشیف ها) که بیش ترشان لتوانى الاصلند و رؤ ساى ((دربارهاى )) حسیدیه بوده و در هر زمانى که لازم است ، تشکیل جلسه مى دهد. رسیدگى به امور روزمره ى حزب و نهادهاى وابسته به واسطه ى گروه نمایندگان حزب در کنست و ارگان هاى بخصوصى که با شیوه هایى پیچیده انتخاب مى شوند، انجام مى پذیرد.
در حال حاضر پایگاه انتخاباتى حزب اغودات اسرائیل را توده ى بنیادگرایان (معروف به حریدى ها) و اشکنازى ها که بیش تر آنان در شهر بیت المقدس و منطقه بنى براک واقع در نزدیکى تل آویو ساکنند تشکیل مى دهند. چنان که ملاحظه مى شود پایگاه انتخاباتى این حزب به لحاظ جغرافیایى و طیف طرفداران ، گسترده نیست اما پایگاهى قوى ، محکم و با ثبات است . حزب اغودات اسرائیل با تکیه بر این پایگاه توانسته است در همه ى انتخابات ، 4 کرسى کنست را از آن خود کند به جز در کنست یازدهم (سال 1984) که تنها دو نامزد این حزب به کنست راه یافتند. جدا شدن یهودیان شرقى از حزب اغودات اسرائیل ، و تاءسیس حزب شاس به وسیله ى آنان و به تبع آن جذب آراى یهودیان شرقى به سمت این حزب تازه تاءسیس شده ، علت این ناکامى است .
اغودات اسرائیل در انتخابات کنست اول (سال 1949) به همراه مفدال و بوعالى اغودات اسرائیل در چارچوب جبهه ى متحد دینى و در انتخابات کنست سوم (سال 1955)، چهارم (سال 1959) و هشتم (سال 1973) به همراه بوعالى اغودات اسرائیل در چارچوب جبهه ى توراتى دینى و در انتخابات کنست سیزدهم (سال 1992) به اتفاق دیغل هتوراه در چارچوب گروه انتخاباتى - پارلمانى یهدوت هتوراه و در سایر انتخابات به صورت منفرد شرکت کرده است .
شمار کرسى هاى حزب در دوره هاى مختلف کنست : کنست دوم (1951) 3 کرسى ؛ کنست سوم (1955) 6 کرسى (به همراه بوعالى اغودات اسرائیل )؛ کنست چهارم (1959) 6 کرسى (به همراه بوعالى اغودات اسرائیل )؛ کنست پنجم (1961) 4 کرسى ؛ کنست ششم (1965) 4 کرسى ؛ کنست هفتم (1969) 4 کرسى ؛ کنست هشتم (1973) 4 کرسى (به اضافه یک کرسى بوعالى اغودات اسرائیل )؛ کنست نهم (1977) 4 کرسى ؛ کنست دهم (1981) 4 کرسى ؛ کنست یازدهم (1984) 2 کرسى ؛ کنست دوازدهم (1988) 5 کرسى و کنست سیزدهم (1992) 4 کرسى (به همراه دیغل هتوراه ).