آویشن شیرازى

  بهترین آویش در شیراز پیدا مى شود، و به اصطلاح شیرازیها دو قسم است . 1 - آویشن باریک 2 - آویشن پهن چنانکه از نامش پیدا است برگهاى آویشن پهن بیضى شکل است ، و برگهاى آویشن باریک کمى درازتر و باریک است ، آویشن باریک اغلب در کوهها دیده مى شود.((آویشن کوهى ، گیاهى است که در سرازیرى صخره کوهها که در مقابل آفتاب است در جنگلها و اراضى غیر مزروع بطور خودرو مى روید ساقه آن بنفش رنگ و ارتفاع آن گاهى به نیم متر مى رسد.

و در لاهیجان و طالش و آستارا و فارس مى روید... آویشن آبى و آویشن شیرازى یکى از گیاهان شفا بخشى است که در درمان و معالجه بیماریهاى مختلف ، اعجاز مى کند، و از این جهت است که باید آن را از گرانبهاترین گیاهان دارویى روى زمین بدانیم ))⁽³⁷⁸⁾
پیشوایان اسلام بقدرى این گیاه را مفید مى دانسته اند که حضرت رضا(ع ) مى فرمودند: آویشن تنها داروى امیرالمومنین بوده است .1 - عن ابى الحسن (ع ) قال کان دواء امیرالمومنین (ع ) الصعتر.⁽³⁷⁹⁾
2 - و کان یقول - یقوى المعدة ، و یقطع البلغم و هو امان من اللقوة ⁽³⁸⁰⁾
و نیزحضرت رضا مى فرمودند: آویشن معده را تقویت مى کند، و بلغم را بر طرف مى نماید، آویشن نیز انسان را از لقوه در امان نگاه مى دارد، (لقوه - مرضى است که در صورت انسان پیدا مى شود، و لب و دهان یا فک بطرفى کج مى شود).((خواص طبى و درمانى آویشن شیرازى این است که ضد درد و تشنج است و خون را به جریان انداخته و اعمال اعضاء جنسى و تناسلى را در بدن تحریک و تقوین مى کند، هوش و قوه ادراک را زیاد مى کند، قابض و مقوى است و براى نارسایى کبد یعنى وقتکیه کبد ضعیف شده است و خوب کار نمى کند مفید است . آویشن در عفونتهاى ریوى ، زکام ، برنشیت ، آسم ، گریپ ، آنژین ، سوء هضم و تخمه ، دل درد ورم امعاء نیز مصرف مى شود...
گلهاى خشک آویشن کوهى ، مقوى معده ، نیروبخش ، خلط آور، قاعده آور، ضد درد و تشنج و بطور خفیف عرق آور است ))⁽³⁸¹⁾
پرفسور ((تروسو)) درباره آویشن مى گوید:((آویشن دشمن سم است )) آویشن تازه یا خشک آن را در عفونتهاى ریوى ، زکام ، برونشیت ، آسم ، گریپ ، خستگى و کوفتگى دست و پا، آنژین ، سوء هضم و تخمه ، دل درد و ورم امعاء مصرف مى کنند.
عصاره آویشن به نام ((تیمول )) است که خاصیت ضد عفونى موثرى بر مجارى تنفس و جهار هاضمه دارد، سمومى که در آنجا جمع شده بکلى از بین مى برد و جریان خون را منظم مى سازد... اگر چند برگ آویشن رابه غذاى خرگوشتها اضافه کنیم از نفخ شکم آنها جلوگیرى خواهد کرد و هیچوقت آنها گاز معده پیدا نخواهند کرد.))⁽³⁸²⁾
مردى در خدمت امام هشتم (ع ) از رطوبت مزاج و علاج آن سئوال نمود آن حضرت باو دستور داد که آویشن را بکوبد و ناشتا به دهان خود بریزد.عن ابى الحسن (ع ) انه شکا الیه الرطوبة ، فامره ان یستف الصعتر على الریق ⁽³⁸³⁾
زیادى بلغم و رطوبت به اصطلاح امروز کمى ترشح ((سیب آدم )) در انسان است ، و امام (ع ) آویشن را معالج آن دانسته و به همین سبب به آن مرد نگفته آویشن را به صورت دم کرده بنوش ، زیرا در صوتیکه دم شود چون مخلوط با آب است باز نمى تواند جبران بلغم و رطوبت را نماید