حزب هتحیا

هتحیا (رستاخیز) یکى از احزاب افراطى فرقه گراست که در اواخر سال 1979 به وسیله عده اى از گروه هاى سیاسى و حامیان سیاست

شهرک سازى مخالف معاهده کمپ دیوید که در ماه مه همان سال به امضاى اسرائیل و مصر رسید، تشکیل شد. تلاش براى لغو موافقتنامه مزبور، بسیج افکار عمومى برضد هرگونه عقب نشینى از شبه جزیره سینا و جلوگیرى از هرگونه توافقى به منظور دادن خودمختارى به منطقه کرانه باخترى در راس ‍ اهداف موسسان این حزب بوده است . در تاسیس این حزب تشکل هاى مذهبى و لائیک شرکت کردند. این تشکل ها از سال 1978 با ایجاد جبهه واحدى بنام بناى (بریت نثمانى ایرتس یسرائیل یا پیمان وفاداران به سرزمین اسرائیل ) سعى مى کردند با فشار آوردن به دولت بگین ، از هرگونه عقب نشینى از سرزمینهاى اشغالى جلوگیرى کنند. و پس از امضاى معاهده کمپ دیوید، این تشکلها ضررى دیدند که یک حزب سیاسى به منظور تقویت همکارى فیمابین خود و مقابله با آنچه را که سرآغاز فاصله گرفتن از آرمانهاى اساسى صهیونیستى نامیده اند، تشکیل دهند.
در تشکیل حزب هتحیا چندین تشکل و گروه سیاسى راست گراى افراطى شرکت داشته اند که مهمترین آنها عبارتند از: گروه پروفسور یوفال نئمان رئیس وقت دانشگاه تل آویو، جنبش مذهبى و حامى سیاست شهرک سازى غوش ایمونیم ، گروه ((وفادارن به اصول حیروت )) در لیکود به رهبرى غیئولا توهن و گروه ((جنبش سرزمین اسرائیل )) در لیکود به رهبرى موشى شمیر. غیئولا کوهن و موشى شمیر هر دو از اعضاى گروه پارلمانى لیکود بودند ولى به عنوان اعتراض به امضاى معاهده کمپ دیوید، از آن خارج شدند. حزب هتحیا به پیشنهاد یوفال نئمان تاسیس شد و پس از تاسیس این حزب ، نئمان به رهبرى آن برگزیده شد.
خاخام تسفى یهودا هکوهین کوک رئیس مرکاز هراف و رهبر روحى ((جنبش غوش ایمونیم )) به تائید پیشنهاد نئمان ، نقشى اساسى در مشارکت جنبش مزبور در تاسیس حزب هتحیا ایفا کرد.
به عقیده موسسان حزب هتحیا معاهده کمپ دیوید خیانتى به آرمانهاى اساسى صهیونیزم ، تهدیدى براى امنیت اسرائیل و نشانه اى بر حرکت رو به عقب اجتماعى ، سیاسى و روحى جامعه ، دولت و دستگاه حکومت در اسرائیل است . از نظر موسسان این حزب تنها راه علاج این سیر قهقرایى بازگشت به اصول است و آنگونه است که (بر اساس نظر آنها) بنیانگذاران جنبش صهیونیزم از جناح هاى مختلف اعم از کارگرى ، لیبرالى ، راستى و مذهبى ، این اصول را بیان و با نادیده گرفتن تمامى اختلافات فکرى و سیاسى و منازعاتى که بین آنها وجود داشت براى تحقق آن تلاش کردند. موسسان حزب هتحیا آن را در بیانیه ى اعلام تاسیس حزب قرار دادند. این اصول عبارتند از: ایده ى سرزمین یکپارچه ى اسرائیل ، تاکید بر اهمیت تورات و فرهنگ یهودى در ساختن ملت ، طلایه دارى در مهاجرت به اسرائیل و آمادگى براى پذیرفتن و تحمل سختى ها و فدارکارى در راه تاسیس وطن ملى یهود، تکیه بر نیروى نظامى به منظور دفاع از اسرائیل ؛ عدم اعتماد به فلسطینیان و اعراب و عدم امکان دستیابى به صلح با آنان در آینده ى قابل پیش بینى ، همچنین به این اصول ، اصل دیگرى مبنى بر همکارى مذهبیون و لائیک ها در چارچوب یک حزب واحد افزودند. هتحیا، از دید موسسانش ، تنها یک حزب سیاسى نیست بلکه یک حزب و جنبش ریشه دارى است که هدف بلند مدت آن احیاى مجدد آمال و آرزوهاى بنیانگذاران جنبش صهیونیزم مى باشد. اما هدف کوتاه مدت از تشکیل این حزب عبارت بود از ریشه دار کردن و گسترش مخالفت با عقب نشینى از شبه جزیزه ى سینا و اعطاى خودمختارى به فلسطینیان و ایجاد تحرک در میان توده هاى مردم به منظور دست یافتن به چنین هدفى .
حزب هتحیا در انتخابات کنست دهم (سال 1981) شرکت کرد و برنامه ى سیاسى این حزب در انتخابات مذکور شامل نکات عدیده اى بود از جمله :
لغو معاهده کمپ دیوید؛ الحاق فورى سرزمنیهاى اشغالى . در این انتخابات هتحیا توانست 3 کرسى کنست را از آن خود کند. با نزدیک شدن زمان عقب نشینى از سینا، به رغم مخالفت شدید دولت ، سران این حزب تلاش کردند مردم را به ایستادگى وادار کنند ولى موفق نشدند، اما در سال 1982 و در پى تهاجم اسرائیل به لبنان ، با پیوستن به کابینه ى بگین موافقت کرد و یوفال نثمان رهبر این حزب به عنوان وزیر علوم و توسعه و رییس کمیته ى وزارتى امور شهرک سازى منصوب شد. کمیته ى مذکور بعدها با احداث بیش از 40 شهرک یهودى نشین (عمدتا در کرانه باخترى ) موافقت کرد.
در سال 1983 کناره گیرى حنان بورات یکى از برجسته ترین رهبران جنبش ‍ غوش ایمونیم ، از عضویت در کنست و حزب ، هتحیا را هر چند به طور محدود تکان داد. بورات در سال 1984 به اتفاق گروهى از اعضاى جنبش ‍ مذکور، حزب مذهبى متساد را که گرایشى فرقه اى افراطى دارد، تاسیس ‍ کردند. با پیوستن رفائیل ایتان رییس ستاد نیروهاى مسلح اسرائیل به همراه گروهى از اعضاى کیبوتس ها و موشافیم (حامیان ایده سرزمین اسرائیل بزرگ ) اندکى پیش از انتخابات سال 1984 به حزب هتحیا، کناره گیرى بورات را جبران کرد. ایتان و گروه مذکور تشکل تازه اى به نام تسومت به وجود آوردند. در انتخابات کنست یازدهم حزب هتحیا با به دست آوردن ، 5 کرسى ، به عنوان سومین حزب بزرگ حاضر در کنست پس از معراخ و لیکود را به دست آورد. اما به دلیل اعتراض علیه محدودیت هاى پیش بینى شده در خصوص احداث شهرک هاى جدید یهودى نشین ، از شرکت در کابینه ى ائتلافى خوددارى کرد.
پس از پیوستن تسومت به هتحیا، اوضاع داخلى این حزب به دلیل رویارویى مستوفیان رفائیل ایتان و غیئولاکوهن رو به تشنج و ناآرامى گرایید. داشتن ذهنیت و دیدگاه متفاوت نسبت به امور، سرچشمه ى اصلى اختلاف بین ایتان و کوهن بود. در حالى که ایتان از بازماندگان سازمان بالماح و جنبش صهیونیستى کارگران چپ گراست ، غیئولا از بقایاى سازمان مخفى و تروریستى لیحى و جنبش اصلاح طلب دست راستى مى باشد. رویارویى ایندو در سال 1987 به درگیرى و جبهه گیرى علیه یکدیگر تبدیل شد و هر یک ، دیگرى را به عدم تلاش براى وادار کردن اسرائیل به گسترش عملیات شهرک سازى در این مناطق متهم کردند، تسومت حزب را به استفاده از هواداران و طرفدارانش در مراکز حساس به منظور سلطه بر حزب کرد و در نتیجه اندکى پیش از انتخابات سال 1988 تسومت از حزب هتحیا خارج شد. در انتخابات مذکور، هتحیا 3 کرسى و تسومت 2 کرسى کنست را از آن خود کردند.
در آخرین انتخابات پارلمانى (سال 1992)، هتحیا در برنامه ى سیاسى اش ‍ رد اعطاى خودمختارى به فلسطینیان ، الحاق فورى کرانه باخترى و نوار غزه به حاکمیت اسرائیل و توسعه ى عملیات شهرک سازى در آنها، سرکوب شدید قیام مردم فلسطین (انتفاضه )، مقابله قاطع تر با فلسطینیان و موسسات آنها و انتقال آوارگان فلسطینى در کرانه ى باخترى و نوار غزه به کشورهاى عربى و اسکان دایم آنان در این کشورها تاکید کرد. اما در میان دهشت و ناباورى محافل سیاسى ، این حزب با به دست نیاوردن حداقل درصد آراء لازم براى ورود به کنست ، (5/1 کل آراء راى دهندگان ) هیچ یک از نامزدهایش نتوانست به کنست راه یابد. به دنبال این شکست ، یوفال نثمان از ریاست حزب استعفا داد و سیاست را کنار گذاشت . در حال حاضر (اواخر سال 1995) اوضاع حزب به شدت متزلزل بوده و تقریبا هیچ فعالیت سیاسى ندارد.
شمار کرسى هاى حزب در دوره هاى مختلف کنست : کنست دهم (1981) 3 کرسى ؛ کنست یازدهم (1984) 5 کرسى ؛ کنست دوازدهم (1988) 3 کرسى .