پیاز

گیاهى است داراى ساقه هاى نازک تو خالى بدون برگ ، بیخ آن به اندازه شلغم و پوست در پوست است . خورده مى شود و در پختن اغذیه نیز به کار میرود.
((پیاز داراى ویتامیهاى (آ، ب 1، ب 2، ب 12، پ ، ث ، مى باشد))⁽³⁴²⁾
((در پیاز علاوه در ویتامین ها، آهن ، آهک ، فسفر، پتاسیم ، سدیم ، گوگرد، گوگرد، ید، سیلیس و قند موجود است که مستقیما جذب بدن مى شود، و براى اشخاصى که بیمارى قند دارند نیز مضر نیست بطور کلى عناصر متشکله در پیاز عبارتند از
260
آب 70 - 80 درصد
قند 2 - 6 درصد
مواد ازت دار 1 - 2 درصد
خاکستر 5 - 8 درصد
مواد چربى 1
مواد غیر ازت دار 8 - 20 درصد
روغن انسانس 16 درصد
در سال 1917 وجود نوعى آنتى بوتیک را در پیاز تشخصى دادند که در ابتدا ((الى سین )) نامیده شد))⁽³⁴³⁾
در اخبار و روایات اسلامى خواص زیر را براى پیاز بیان نموده اند:
پیاز خستگى را بر طرف مى سازد، و اعصاب را قوى مى نماید، باعث نیروى پاها و گامها در راه رفتن است ، شوهت را زیاد مى کند و تب بر است .
قال ابو عبدالله ...(ع ) البصل یذهب باالنصب و یشد العصب و یزید فى الخطا و یزید فى الماء و یذهب بالحمى ⁽³⁴⁴⁾
((پیاز به واسطه فسفرى که دارد انجام کارهاى فکرى را آسان مى سازد، به همین جهت مصرف آن به متفکرین و کسانى که کارهاى فکرى دارند توصیه شده است .
در مورد ضعف و فرسودگى جسمى و عصبى ، پیاز داراى عمل نیروبخش ‍ تقریبا فورى و آنى است .
پیاز براى بچه هایى که دیر رشد مى کنند، همچنین براى پیر مردانى که ضعیف شده و مى خواهند تقویت کنند، غذاى مقوى و نیرو بخشى است .
پیاز سرشار از سیلیس است ، و این ماده به مقدار خیلى زیاد، در بدن موجود است و براى تشکیل و نگهدارى استخوانها و شرائین کاملا لازم است .
اگر شما احساس مى کنید خسته هستید، اشتها ندارید چنین هایى بر صورتتان افتاده و رنگ صورتتان زرد شده است ، یک پیاز درست را 4 قسمت شده است در سه فنجان آب بجوشانید تا پیاز پخته شود و یک فنجان آب از کافى بماند و صبح ناشتا آنرا بنوشید))⁽³⁴⁵⁾
در آن روایت که از حضرت صادق (ع ) نقل شده پیاز براى قطع تب ، تجویز شده بود و نامى از تب مخصوصى برده نشده بود ولى دانشمندان خاصیت تب برى پیاز را چنین نوشته اند:
((پیاز در بیمارى ((شاربون )) که مرضى عفونى است و میکرب آن معمولا بوسیله گزیدن مگس مخصوصى به انسان منتقل مى شود، اگر زیر و روى پاهاى بیمار را در ضماد مخلوط پیاز و سیر که خورده شده باشد بگذارند حال مریض بزودى بهبود خواهد یافت ...
در اولین عوارض تب هاى تیفوئیدى باید پاهاى بیمار را تا قوزک پا در سه کیلو پیاز زنده شده خوابانید و لفاف بندى کرده . این لفاف بندى ، عرق زیادى آورده و تب بیمار را قطع مى کند))⁽³⁴⁶⁾
((اگر تب کرده اید و در آتش آن مى سوزید پیاز را برش نازک کنید و آنرا در ظرفى بریزید و روى آتش بگذارید و توجه کنید که پیازها داغ شود ولى رنگ قهوه اى بخود نگیرد و تا گرم است آنقدر که بدن شما نسوزد پیازها را به شکل ضماد روى شکم خود بگذارید و وقتى سرد شد آنرا بر دارید ضماد پیاز به این وسیله باعث قطع تب شما خواهد شد))⁽³⁴⁷⁾
سمعت ابا عبدالله یقول : ((کلوا البصل فان فیه ثلاث خصال ، یطیب النکهة و یشد اللثة و یزید فى الماء و الجماع ))⁽³⁴⁸⁾
حضرت امام صادق (ع ) مى فرماید: پیاز بخورید پیاز داراى سه خاصیت است : دهان را خوشبو مى کند، لثه ها را محکم مى سازد و منى را زیاد مى نماید.
از آنجا که بوى بد دهان در نتیجه یک سلسله عفونتهاى داخلى است ، و پیاز از دشمنان سر سخت عفونت است لذا آن را میکرب کش و نابود کننده بوهاى متعفن دانسته اند و طبعا با رفتن بوهاى بد بوى خوش طبیعى پیدا مى شود اگر چه پیاز خود داراى بویى تیز و تند است .
((پیاز نیز یکى از خوراکهاى ضد میکرب است پیاز یک ماده ضد عفونى است و میکربهاى گوشت ها را از بین مى برد. پیاز جهاز هاضمه و مجارى تنفسى را ضد عفونى مى کند))⁽³⁴⁹⁾
((پیاز به واسطه گوگردى که دارد براى خون ، عامل ضد عفونى است .
گوگرد پیاز وقتى وارد خون شود و به ریه ها برسد با عفونتهاى مجارى تنفس ‍ مثل آسم ⁽³⁵⁰⁾، ورم گلو، برونشیت ، گریپ و غیره مبارزه میکند.
پیاز بواسطه یدى که دارد ضد ((اسکوربوت )) است و امراضى را که مربوط به سیستم لنفاوى است مثل ورم غدده ها، آبسه هاى شدید، جوشهاى زیر پوشت و غیره درمان کرده و بهبود مى بخشد))⁽³⁵¹⁾
((اسکوربوت )) نام یک بیمارى است و بمعنى رقت خون است از اثرات آن سستى لثه هاها و آمدن خون از آبها مى باشد و چون پیاز، ویتامین (ث ) دارد، و ویتامین (ث ) ضد اسکوربوت است بخوبى رقت خون را بر طرف مى نماید.
از خواص پیاز که در روایت آمده بود تقویت قوه باه و ازدیاد شهوت و منى بود.
((پیاز داراى هورمون و دیاستازى است که غدد اشک و آمیزشى و گوارشى را تقویت مى نماید))⁽³⁵²⁾
((پیاز داراى فسفر است ، غذاى مغز و مشوق اموز آمیزشى است ، پیاز آهک دارد و استخوان بندى و دندانها را محکم کرده و از نرمى استخوان جلوگیرى مى کند.
پیاز اشتهاى به غذا و شهوت را زیاد مى کند))⁽³⁵³⁾
پیاز چنانکه خواندیم ضد عفونت است ، لذا این دستور با ارزش را از امام ششم مى آموزیم .
امام صادق علیه السلام مى فرماید: قال رسول الله اذا دخلتم بلاد افکلوا من بصلها یطرد عنکم و باها⁽³⁵⁴⁾
رسول خدا فرمودند که هرگاه داخل شهرى شدید، از پیاز آن شهر بخورید تا گرفتارى وباى آن شهر نشوید.
((پیاز جهاز هاضمه و مجارى تنفس را ضد عفونى مى کند و از ابتلاء به اسهال و سرما خوردگى جلوگیرى مى نماید. پیاز یک ماده ضد عفونى است ، و میکروبهاى گوشتها را از بین مى برد و به تجربه ثابت شده است که سم گوشتهاى مانده را که ایجاد اسهال مى نماید کم مى کند. و روى این اصل کسانى که خارج از منزل غذا مى خورند باید پیاز را فراموش نکنند.⁽³⁵⁵⁾
ما میدانیم که یکى از نشانه هاى مرض وبا، اسهال است و اسهال بواسطه میکربهاى روده پیدا مى شود.
یکى از غذا شناسان براى همه مسافران خصوصا حجاج خوردن آن را توصیه مى کند و مى گوید:
((یکى از سبزیهاى مفیدى که داراى ویتامین هاى (ب ) مى باشد پیاز است که خوردن خام آن به کلیه حجاج ، توصیه مى شود، زیرا علاوه بر داشتن ویتامین هاى مفید، جهاز را ضد عفونى و پاک کرده و اشتها را زیاد مى کند، بنابراین وجود آن بر سر سفره حجاج لازح و ضروریاست