در زرده تخم مرغ خام درصد گرم : 9/49 گرم آب ، 3/16 مواد سفیده اى ، 9/31چربى ، 7 / 0 گرم قند، سدیم 26 میلى گرم ، پتاسیم 100، کلسیم 147 منیزیوم 16،آهن 2/7 فسفر 586، گوگرد 194، کلر 124 میلى گرم ویتامین a و در صد گرمش 355 کالرى . مقدار موادى که در سفیده تخم مرغموجود است در سفیده تخممرغ در هر صد گرم : 88 آب ، 8 / 10 سفیده اى ؛ یک درصد قند، سدیم 110، پتاسیم 100،آهک 20، منیزیوم 11، آهن 1 /0، فسفر 10، گوگرد 208، کلر 161 ویتامین هاى 2 b، 23/0 نیکو تیل آمید 8 میلى گرم و هر صد گرمش 47 کالرى ،))(183) از نظر اسلام بعضى از تخم مرغها حلال و بعضىحرامند بطور کلى ، تخم مرغ تابع حرام بودن یا حلال بودن گوشت پرنده اى است که تخممرغ از آن به وجود آمده و اگر نتوانستیم بفهمیم که فلان تخم مرغ از کدام مرغ استاسلام قاعده دیگرى براى شناسایى حرام و حلال تعیین کرده است . هر تخم مرغى که دوسرش مثل هم باشند خوردنش حرام است ولى تخم مرغهایى که یک سر آنها پهن تر و یک سردیگرش باریکتر است خوردنش حلال مى باشد(184) مصارف تخم مرغ پیشوایان اسلام ، براى تخم مرغمصارفى تعیین نموده اند که بعد از تحقیقات دانشمندان و غذاشناسان اهمیت این مصارفاز نظر خواص و مواد اولیه تخم مرغ فهمیده میشود در روایتى مى خوانیم که : ذکر عند ابى عبدالله البیض فقال اما انه حفیف یذهب بقرم اللحم و لیستله غائلة اللحم(185) در خدمت امام ششم علیه السلام نامى ازتخم مرغ برده شد آن حضرت فرمودند غذایى است سبک و هضم آن آسان و جانشین گوشت استولى زیان گوشت را ندارد. در هزار و چندین سال قبل که غذاها تجزیه نشده بود، اینسخن اعجازآمیز است و از آن دو مطلب استفاده مى شود: 1 - کلمه((قرم))معنى جالبى را مى رساندمعناى ظاهرش به فارسى((هوس))اس و حدیث چنین معنا مى شود که تخم مرغ هوس گوشت خوارى رااز بین مى برد زیرا همانطور که انسان گاهى میل به خوردن ترشى و سرکه مى کند و گاهىمیل به خورده کباب مى کند گاهى هم هوس خوردن گوشت مى نماید کلمه((قرم))در لسان امام (ع ) همینمعنا را مى فهماند یعنى کسى که احساس مى کند که متمایل به گوشت است و دسترسى بهگوشت پیدا نمى کند تخم مرغ بخورد. 2 - با مقیاس علوم روز - چنانکه در مقدار موادتخم مرغ نوشتیم - تخم مرغ از لحاظ داشتن((مواد سفیدهاى))که پایه ساختمان سلولها هستند، نظیر و شریک گوشتاست ، امام (ع ) تخم مرغ را جانشین گوشت قرار داده و آن را با روغن یا چربى یا غذاو میوه دیگرى مقایسه نکرده است . و در روایت دیگر چنین آمده است : قال شکوت الى ابن الحسن قلة الولد فقال استغفرالله و کل البیض باالبصل(186) راوى حدیث مى گوید خدمت امام هشتم (ع ) از کمى اولاد شکایت کردم آن حضرت در جواب گلایه من دو اندرز فرمود: یکى طبى ودیگرى اخلاقى ،در مورد پند اخلاقى فرمود:((استغفار کن))کنایه از اینکه خواسته ات را بعنوان گله و شکایت ازخدا بیان ننما در مورد پند طبى فرمود تخم مرغ را با پیاز بخور)) ما مى دانیم که تخم مرغ تاءثیر فراوان در ازدیاد خوندارد و به همین دلیل مى گویند((چربى زرده از گلسترینولستین درست شده که دومى 9/8 درصد آن را تشکیل داده و در تقویت قواى جنسى و ساختناسپرماتوزئید موثر مى باشد))(187) و نیز مى گویند: ((لستین غذاى سلولهاى عصبى بوده ؛ در کم خونیهاى مغزى و ضعفسلسله اعصاب موثر است به شرط آنکه مرغ دهاتى بوده باشد نه ماشینى یعنى با دانه وگیاه پرورش یافته باشد نه با استخوان و خون و روغن ماهى و انتى بیوتیک(188))) و نیز مىگویند: ((زیاده روى در خوردن تخم مرغ ابتلاى بهبیماریهاى قلبى و تصلب شرایین را آسان مى سازد و بویژه نزد کسانى که کم حرکتند))(189) یک از اطباىقدیمى در بیان این خاصیت چنین مى گوید: ((افعال وخواص تخم مرغ ، زرده نیم برشت آن صالح آلکیموس کثیر الغذا، قلیل الفضول و مقوى دل ودماغ و بدن و مبهى (مقوى قوه باه ) و جهت اصلاح حال سینه و خشونت آن و خشونت معده وروده و مثانه و قرحه گرده و مثانه و مقوى شخصى که خون زیاده از او دفع شده و یاضعفى از قصد به هم رسانیده باشد))(190) 3 - در بیان خاصیت دیگر امام ششم (ع ) مىفرمود: مح البیض خفیف و البیاض ثقیل(191) 160 زرده تخم مرغ سبک و زود هضماما سفیده آن سنگین و دیرتر هضم مى گردد. تاءیید این موضوع را که زرده تخم مرغزودتر از سفیده آن هضم مى گردد از دانشمندان دیروز و امروز بشنویم . ((همان اندازه که زرده خام خوردن ؛ مفید است ، سفیده خامخوردن زیان آور بوده باید کاملا سفت شده میل نمود))(192) محمد زکریاى رازى ، طبیب عالیقدر ایرانى مىگوید: ((سفیده تخم مرغ تولید بلغم لزج و غلیظ در بدننموده باید از آن پرهیز نمود. سفیده و سرکه سازگار نیستند و با هم جسم سخت بدستمى آید که هضمى مشکل دارد بر عکس زرده و سرکه به هضم و جذب کمک مى کنند. سفیده بانمک و روغن زیتون معتدل بوده و هضم و دفع خوبى دارد))(193)
ابوالفضل
چهارشنبه 2 مردادماه سال 1387 ساعت 12:22 ق.ظ