سرگذشت فدک فاطمه

سرزمین آباد و محصول خیزى که در نزدیکى خیبر قرار داشت ، فاصله آن با مدینه حدود 140 کیلومتر بود

و پس از دژهاى خیبر، نقطه اتکاء یهودیان حجاز بشمار مى رفت را قریه فدک مى نامیدند. پیامبر (ص ) پس ‍ از آن که نیروهاى یهودیان در خیبر و وادى القرى و تیما در هم شکست و خلائى را که در شمال مدینه احساس مى شد، با نیروى نظامى اسلامى پر نمود. براى پایان دادن به قدرتهاى یهود در این سرزمین ، که براى اسلام و مسلمانان کانون خطر و تحریک بر ضد اسلام به شمار مى رفتند، سفیرى به نام محیط، پیش سران فدک فرستاد، یوشع بن نون که ریاست دهکده را به عهده داشت ، صلح و تسلیم را بر نبرد ترجیح داد و ساکنان آنجا متعهد شدند که نیمى از محصول را هر سال در اختیار پیامبر اسلام بگذارند و از این به بعد زیر لواى اسلام زندگى کنند، بر ضد مسلمانان دست به توطئه نزنند و حکومت اسلام در برابر این مبلغ ، امنیت منطقه آنها را تاءمین نماید. سرزمینهایى که در اسلام به وسیله نبرد و جنگ و قدرت نظامى گرفته مى شود، متعلق به عموم مسلمانان است . اداره آن به دست فرمانرواى اسلام مى باشد. ولى سرزمینى که بدون هجوم نظامى و اعزام نیرو به دست مسلمانان مى افتد، مربوط به شخص پیامبر و امام پس از وى مى باشد و در اختیار این نوع سرزمینها با اوست . مى تواند ببخشد، مى تواند اجازه دهد و یکى از آن موارد این است که از این املاک و اموال نیازمندیهاى مشروع نزدیکان خود را به وجود آبرومندى برطرف سازد. روى این اساس پیامبر اسلام (ص ) فدک را به دختر گرامى خود حضرت زهرا(س ) بخشید. چنان که شواهد بعدى گواهى مى دهد، منظور پیامبر از بخشیدن این ملک دو چیز بود: 1 - زمامدارى مسلمانان پس از فوت پیامبر اسلام طبق تصریح مکرر پیامبر، با امیرمؤ منان بود و چنین مقام و منصبى به هزینه سنگینى نیاز داشت ، على (ع ) براى حفظ این مقام و منصب ، مى توانست از درآمد فدک حداکثر استفاده را بنماید، گویا دستگاه خلافت از این پیش بینى مطلع شده بود که در همان روزهاى نخست فدک را از دست خاندان پیامبر (ص ) بیرون آورد. 2 - دوران پیامبر که فرد کامل آن یگانه دختر وى حضرت فاطمه (س ) و نور دیدگانش حضرت حسن (ع ) و حضرت حسین (ع ) بود، باید پس از فوت پیامبر (ص ) به صورت آبرومندى زندگى کنند به همین منظور پیامبر (ص ) فدک را به دختر خود بخشید. محدثان و مفسران شیعه و گروهى از دانشمندان سنى مى نویسند: یعنى پیامبر و خویشاوندى خاصى که با حضرت رسول دارید، خدا به پیامبر خود دستور داده که حق شما را بپردازد. خلاصه گفتار آنکه در این که این آیه در حق حضرت زهرا (س ) و فرزندان وى نازل گردیده میان علماء اسلام اتفاق نظر است در این که هنگام نزول این آیه ، پیامبر فدک را به دختر گرامى خود بخشید، میان جامعه دانشمندان شیعه اتفاق نظر وجود دارد و برخى از دانشمندان سنى نیز با آن موافق مى باشند. پس از درگذشت پیامبر اکرم (ص )، روى اغراض سیاسى و از روى ظلم و بى عدالتى برخى از خلفاء، دختر گرامى پیامبر حضرت فاطمه (س ) از ملک مطلق خود محروم گردید. عمال و کارگران او را از سرزمین فدک اخراج نمودند. ولى آن حضرت در صدد برآمد که از طرق مختلف و شیوه هاى گوناگون از حق شرعى و قانونى خود دفاع کند و در برابر ظالم با تمام قدرت و جدیت ایستادگى و مقاومت نماید.